اگه تا حالا اسم فرش گبه به گوشت خورده باشه ، احتمالاً برات سوال شده که این فرش دقیقاً چیه و چه فرقی با بقیه ی فرش ها داره . گبه یه جور قالی دستبافته که حسابی نرم و گرم و دل نشینه ، از اون مدل زیراندازهایی که وقتی پا برهنه روش راه میری حس خوبی می گیری . تو این مطلب قراره کامل با گبه آشنا بشیم . از تاریخچه و ظاهرش بگیر تا طرح هاش ، تفاوتش با فرش ماشینی و حتی نکاتی برای نگهداری درست ازش . اگه دنبال یه فرش ارزان و در عین حال خاص ، با هویت ایرانی و فرش اصیل هستی ، حتماً تا آخر این مطلب با من همراه باش .
گبه ؛ فرشی با قدمت کهن و ویژگی های خاص
گبه یه جور فرش سنتی ه که معمولا از پشم طبیعی بافته می شه و خیلی نرم تر و ضخیم تر از فرش های دیگه ست . فرش گبه بیشتر تو مناطق عشایری مثل استان فارس رواج داره و از قدیم الایام تو زندگی کوچ نشینا جای مهمی داشته .
ویژگی اصلی گبه اینه که خابش بلنده ، یعنی همون پرزهای بلند که بعضی وقتا تا سه سانتی متر هم می رسه . این باعث می شه وقتی روش راه میری ، یه حس نرمی و گرمای خاصی بهت بده . تعداد پودهایی که تو بافتش استفاده می شه هم زیاده ، بین سه تا هشت تا ، و این خودش کلی تو نرمی گبه تاثیر داره .
جالب ترین چیز درباره ی گبه اینه که بیشتر مواقع نقشه و طرح مشخصی نداره ! بافنده ها معمولاً از ذهن خودشون استفاده می کنن ، از خاطرات ، از طبیعت اطراف ، یا حتی از حس وحال اون روزشون الهام می گیرن . برای همین ، هر گبه یه تیکه خاص و منحصربه فرد از دنیای درونی بافنده ست .
طرح ها و نقش های رایج در فرش گبه
اگه دنبال تنوع تو طرح فرش هستی ، گبه دقیقاً همون چیزیه که می خوای . چون هیچ دو گبه ای شبیه هم نیست ! بیشتر طرح هایی که روی گبه می بینی ، الهام گرفته از ذهن و دل بافنده ست . حالا بعضی طرح ها بین بافنده ها رایج تره ، مثل :
- طرح شیر : که تو مناطق عشایری نماد قدرت و شجاعته .
- طرح خشتی یا قابی شکل : توش قاب های منظم کنار هم قرار گرفتن و هر قاب داستان خودش رو داره . این طرح بین فارس ها و بختیاری ها خیلی محبوبه .
- طرح درخت : مثل درخت سرو که نشونه شادیه یا بید مجنون که نماد غمه . این طرحا حس و حال شاعرانه ای به گبه میدن .
همین تنوع طرح ها باعث شده گبه فقط یه فرش ساده نباشه ؛ یه تابلوی هنری ئه که می تونی بندازیش وسط خونه ت و حسابی حال و هواشو تغییر بدی .
تفاوت فرش گبه با سایر فرش ها
فرش گبه کلی فرق با بقیه فرش ها داره . مثلاً خابش بلنده و همین باعث می شه گرم تر و نرم تر از مدل های ماشینی مثل فرش فریز باشه . تازه چون معمولاً بدون نقشه بافته می شه ، ظاهر هر گبه خاص خودشه .
از طرف دیگه ، مواد اولیه شم با بقیه فرق داره . بیشتر از پشم خالص و رنگ نشده استفاده می کنن . گاهی هم کمی موی بز قاطیش می کنن که مقاومتش بالا بره . برعکس فرش کلاریس که با دستگاه و طرحای کامپیوتری تولید می شه ، گبه یه کار کاملاً دستی و سنتیه .
از نظر اندازه هم معمولاً کوچیک تر از فرشای معمولیه . مثلاً می تونی به عنوان فرش 6 متری یا یه قالیچه برای گوشه ی دنج خونه ت ازش استفاده کنی . برای اتاق خواب یا گوشه دنج خونه فوق العاده ست .
روش نگهداری از فرش گبه
اگه می خوای فرش گبه ت سال ها سالم بمونه ، باید خوب ازش مراقبت کنی . چون از پشم طبیعی درست شده ، ممکنه حشراتی مثل بید یا موریانه براش دردسر درست کنن .
برای پیشگیری از این مشکل ها :
- یه کم نفتالین یا تنباکو بین لایه هاش بذار .
- هر چند وقت یه بار بندازش تو حیاط یا بالکن تا هوای آزاد بخوره .
- نذار تو جاهای نم دار یا تاریک بمونه .
- می تونی از اسپری های مخصوص ضد بید استفاده کنی ، فقط یادت نره هم پشت و هم روی فرش رو اسپری کنی .
گبه یه زیرانداز هنری و باارزشه ، پس بهتره مثل یه اثر هنری باهاش رفتار کنی !
اگه علاقه مندی مدل ها و طرح های بیشتری از گبه رو ببینی ، حتماً یه سری به فرش گبه در قالی کاشان بزن . مطمئنم کلی طرح خاص و جذاب پیدا می کنی که با سلیقه ت جور در میاد .
