در این مقاله قصد داریم فرش شگی یا پرز بلند را به شما معرفی نموده و معایب و محاسن آن را برای شما بیان کنیم. فرش شگی از خاص ترین و پر طرف دارترین نوع فرش ماشینی به ویژه در خانه های با دکوراسیون مدرن امروزی است. به طوری که شما هر مدل دکوراسیون و چیدمانی داشته باشید، می توانید از فرش شگی یا پرزبلند استفاده کنید. در نتیجه این فرش انتخاب بسیار مناسبی برای عروس و دامادها و یا کسانی است که مدام در حال تعویض و جا به جایی منزل هستند.
فرش شگی قدمت فرش های کاشان را نداشته و از این فرش در کشور های اروپایی که سبک دکوراسیون مدرن در آنها رواج دارد، بیشتر استفاده می شود. بنابراین می توان این فرش را که با ساختار دکوراسیون سنتی ایران همخوانی ندارد، یکی از عناصر اصلی ست کردن فرش با دکوراسیون مدرن دانست. پس برای خرید فرشی که با چیدمان و دکوراسیون مدرن خانه شما هماهنگ بوده و همخوانی داشته باشد، می توانید روی فرش طرح شگی یا پرز بلند حساب کنید.
لغت شگی ( Shaggy ) ، واژه انگلیسی و به معنای مو بلند است که این نام گذاری به دلیل پرزهای بلندی است که در بافت این نوع فرش استفاده می شود. همانطور که گفته شد، شگی از جمله خاص ترین تولیدات در حوزه انواع فرش و کفپوش در سالهای اخیر است.
با توجه به سادگی و قابلیت هماهنگی و ست شدن با دکوراسیونهای مختلف، فرش شگی نظر طرفداران و علاقه مندان زیادی را به خود جلب کرده است. از میان دسته بندی های مختلف فرش کلاسیک و فرش فانتزی در فرش کاشان، فرش شگی در دسته فرش های فانتزی می گنجد.
فرش های شگی اساسا طرح ساده و خلوت دارد و معمولا به صورت تک‌رنگ تولید می‌شود. البته لازم به ذکر است فرش شگی با زمینه سه بعدی و چند رنگ نیز بافته شده که خود از جذابیت ویژه ای برخوردار هستند. در مورد این فرش توضیحات و مواردی وجود دارد که با مطالعه آن ها می توانید فرش شگی را بهتر بشناسید.
فرش شگی سالها در ترکیه و کشورهای اروپایی تولید می شد. اما به دلیل جذابیت آن و تقاضای بازار داخلی که ناشی از جذابیت و خاص بودن آن است، شرکت ها و کارخانه های فرش کاشان به ویژه برندهای معتبر و شناخته شده ای مانند فرش محتشم کاشان و فرش بزرگمهر نیز به تولید و بافت این نوع فرش روی آوردند و توانستند علاوه بر جلب نظر متقاضیان داخلی، نظر تجار خارجی را نیز به خود جلب کنند.
فرش شگی یا پرزبلند چه تفاوتی با دیگر فرش ها دارد؟
فرش شگی یا پرزبلند از نظر شکل و فرم بافت با فرش های سنتی متفاوت است. این فرش ها به لحاظ وزنی نیز از سایر فرش ها سبکترند. چرا که شیوه بافتشان متفاوت بوده و در آن از الیاف کمتری نسبت به فرش های کلاسیک استفاده می شود.
معمولا فرش های پرزبلند در سایزهای 50*100 سانت و 1*1 متر و 1*1.5 متری و 1*3 و 1.5*2.25 و 2*3 متر (6 متری) تولید می شوند. علت این امر نیز کاربرد این فرش است که بعدا به صورت مفصل به آن می پردازیم. سایزها و اندازه های بزرگتر از فرش 6 متری در شگی متداول نیست و کاربرد کمتری دارد. به همین دلیل در صورت تمایل برای خرید فرش پرزبلند با اندازه های بزرگتر باید به صورت سفارشی و معمولا جفتی اقدام نمایید.
جدای از اینکه چه کاربردی را برای فرش شگی در نظر داشته باشید، به دلیل نوع خاص بافت و استفاده از نخ های مختلف و طرح دار، به صورت کلی این نوع فرش، تزئینی است. و از آن بیشتر برای تزیین و ست کردن دکوراسیون استفاده می شود تا به عنوان کفپوش اصلی.
به دلیل همین تزئینی بودن فرش شگی، بافت و تولید آن در سایزهای کوچک مختلف و همچنین اشکال مختلف ( به اشکال دایره، قلبی ، گل، برگ درخت، ماشین و…) نیز مرسوم است. اگرچه همچنان بافت و خرید و فروش فرش های مستطیلی بسیار بیشتر از اشکال خاص است.
از الیاف به کار برده شده در این فرش می توان از اکریلیک، پلی استر ، پلی پروپیلن و حتی پشم نیز نام برد. این را بدانید الیاف از هر کدام که باشد در این فرش به شکل قطعه قطعه ( پایل شده ) مورد استفاده قرار می گیرد. به این تعبیر که در قالی های معمولی سنتی اندازه هر پایل ( قطعه نخ ) به کاررفته در خاب فرش، حدودا 11 میلی متر می باشد، ولی در فرش شگی این اندازه به 30 میلی متر نیز می رسد. به همین دلیل به این نوع فرش، فرش پرزبلند گفته می شود.
مزایای استفاده از فرش شگی چیست؟
فرش شگی دارای مزایایی است که آن را به انتخابی مناسب و دلخواه توسط خریداران فرش ماشینی تبدیل می کند. در ادامه به مزایای فرش شگی می پردازیم.
نرمی و لطافت
نخستین حسن و ویژگی فرش شگی آن است که نوع الیاف نرم نسبتا بلند که در بافت این گونه فرش ها به کار رفته، باعث شده است نرمی و لطافت نسبتا خوبی نسبت به دیگر فرش ها داشته باشد.
درخشندگی و براق بودن
استفاده از نخ های پلی استر، پلی پروپیلن و … که در فرش شگی رایج است به دلیل براق بودن، جلوه و درخشندگی بیشتری به این فرش نسبت به سایر فرش ها می دهد.
تنوع بافت ظاهری
فرش شگی به دلیل نوع بافت آن تنها فرشی است که در بافت آن از انواع نخ های فانتزی با نمره ها و ضخامت ها و اشکال گوناگون استفاده می شود. به این ترتیب این امکان وجود دارد که در یک فرش شگی، نخ های ضخیم و نازک در کنار نخ های ساده مدل دار مانند نخ های فانتزی و یا نخ های زری شکل به کار روند. این موضوع باعث می شود که فرش شگی بیشترین تنوع شکل و نوع ظاهری را در میان فرش های ماشینی داشته باشد. ( البته این امر جدای از طرح و نقشه فرش است)
تنوع شکل و قالب فرش
تنوع شکلی در شگی به نسبت بیشتر از دیگر انواع فرش است. و شما می توانید فرش شگی دایره ای، طرح برگ درخت، طرح گل و انواع اشکال هندسی و فانتزی را در این گونه فرش ها مشاهده کنید.
بدون پرز و ضد حساسیت بودن
الیاف پلی استر و پلی پروپیلن و دیگر الیاف فانتزی که در بافت فرش های شگی به کار میرود به صورت کلی فاقد پرزدهی بوده و به همین دلیل حساسیت نیز ایجاد نمی کنند. از این رو می توان این فرش ها را از نظر بهداشت و سلامت گزینه مناسبی برای فرش اتاق کودک و فرش آشپزخانه دانست.
قیمت پایین تر و مقرون به صرفه بودن
همانگونه که قبلا هم اشاره شد، در بافت فرش شگی، از انواع نخ های تشکیل شده از خانواده الیاف پلی استر و پلی پروپیلن، استفاده می شود و این الیاف نسبت به نخ ها و الیاف اکرلیک ارزانتر هستند. از طرف دیگر تراکم گره های فرش شگی نسبت به فرش های اکرلیک پایین تر است. به همین دلایل، این نوع فرش نسبت به فرش های اکرلیک و سنتی یک فرش ارزان محسوب می شود. پس برای خانواده ها و کسانی که می خواهند در هزینه های خود صرفه جویی کنند، فرش شگی گزینه خوبی به نظر می رسد.
قبل از خرید فرش شگی باید به این نکات توجه کنید!
مسلما فرش های شگی و پرز بلند نیز مانند هر فرش و یا هر محصول دیگر در کنار ویژگی های خوب و محسنات خود، نواقص و عیبی های نیز دارند که بد نیست در صورتی که قصد خرید این گونه فرش ها را دارید پیش از خرید نسبت به این عیب ها و نواقص آگاهی داشته باشید. ما در اینجا به ترتیب به آنها اشاره می کنیم.
نخست اینکه فرش شگی به دلیل پرزهای بلندی که دارد گرد و خاک و سایر ذرات ریز بیشتر از فرش های دیگر در لابه لای این پرز ها قرار می گیرد. پس در نتیجه این نکته را در نظر بگیرد که نظافت و جارو زدن آن نیز سخت تر خواهد بود. یکی از راه هایی که فرش نیاز به نظافت مداوم نداشته باشد این است که فرش شگی بهتر است در مناطق کم رفت و آمد پهن شود تا در نتیجه کمتر در معرض کثیفی قرار بگیرد.
البته این مشکل بیشتر برای خانه های شلوغ و همچنین فرش های شگی بزرگ مشکل ایجاد می کند. اما در خانه های کم جمعیت که در آنها جارو برقی قوی کار جارو دستی را انجام می دهد، این مشکل چندان جدی به نظر نمی رسد. به ویژه در مورد سایزهای قالیچه کوچک و پادری که به راحتی امکان جمع کردن آنها و تکاندن آنها داخل حیاط یا تراس و حمام و.. وجود دارد.
دوم اینکه جنس فرشهای شگی عموما از انواع شاخه های پلی استر و پلی پروپیلن است. اینگونه نخ ها که در فرشهای شگی و فانتزی کاربرد دارند به صورت کلی از دوام و ایستایی کمتری نسبت به آکرلیک برخوردار هستند و البته به همین نسبت فرششان هم ارزانتر است.
در نهایت باید در نظر داشت که همان طور که گفته شد، معمولا امکان بافت و تولید فرش بزرگتر از فرش 9 متری در نوع شگی وجود ندارد.
آیا فرش شگی برای کاربرد شما مناسب است؟
همانطور که اشاره شد، این فرش در گروه فرش های فانتزی قرار می گیرد. فرش های فانتزی بیشتر کارکردی تزئینی و دکوری دارند. در میان فرش های فانتزی، شگی بیش از دیگران کاربرد تزئینی دارد و این امر نیز به دلیل تنوع شکل ، رنگ های خاص و تنوع بافت و نخ های خاصی است که در بافت آن به کار می رود.
اگر چه این نوع فرش را می توان به عنوان یک فرش در دکوراسیون فضای اصلی خانه نیز استفاده نمود، اما چنین کاربردی در خانه های ایرانی کمتر به چشم می خورد و بیشتر به دکوراسیون های غربی تمایل دارد.
با توجه به آنچه در بالا در مورد سلامت و بهداشت فرش شگی بدان اشاره شد، علاوه بر استفاده در آشپزخانه و یا به عنوان فرش اتاق کودک، می توان در اتاق خواب نیز به کار برد. البته استفاده از اینگونه فرش ها به عنوان پادری برای پشت در خانه و یا جلوی در حمام و سرویس دستشویی نیز متداول است.
برای شستشو و تمیز کردن فرش شگی به چه نکاتی باید توجه کرد؟
برای شستن و نظافت فرش شگی راه های مختلفی وجود دارد. شما می توانید فرش را روی بندی آویزان کرده و با ضربه زدن به وسیله یک چوب، خاک موجود در الیاف فرش را خارج کنید. همچنین استفاده از جارو برقی با قدرت مکندگی بالا و سری مناسب نیز کارگشا است.
در مورد شستشوی فرش نیز طبیعتا دو راه وجود دارد، یکی اینکه خودتان این کار را در منزل انجام دهید که بهتر است از محلول آب و شامپو فرش استفاده شود و یا اینکه فرش را به شرکت های قالی شویی بسپارید، که بهتر است معتبرترین و بهترین شرکت قالی شویی را پیدا کنید، تا فرش فرسوده نشود.
